Czy pracodawca, który posiada z pracownikiem umowę na pracę na pełen etat może dodatkowo podpisać z nim umowę o dzieło? Na przykład w sytuacji gdy pracownik pełni w firmie obowiązki grafika, to czy możliwe jest zawarcie dodatkowej umowy o dzieło na tłumaczenie tekstów?
Jak najbardziej. Każdy pracodawca ma możliwość dowolnego zawarcia dodatkowej umowy cywilnoprawnej ze swoim etatowym pracownikiem. Należy pamiętać, że taka umowa jest rozumiana raczej na zasadzie swoistego kontraktu pomiędzy zleceniodawcą a wykonawcom i nie podlega regułom prawa pracy. Umowa o dzieło dotyczy pewnych efektów pracy konkretnej osoby, które są wynikiem jej unikalnych zdolności, umiejętności, wiedzy i doświadczenia. Dlatego też prawo cywilne unika dokładnego precyzowania co może, a co nie może być „dziełem”. Mogą być to wszelkiego rodzaju teksty, artykuły, stworzona grafika, strona internetowa lub obraz. Twórca po wykonaniu zleconej pracy oddaje gotowe dzieło zleceniodawcy i otrzymuje za to ustaloną w umowie kwotę pieniędzy. Nie przeszkadza to w niczym normalnej pracy na etacie i nie jest zabronione przez żadne obowiązujące przepisy prawne.
Umowa o dzieło w przeciwieństwie do umowy o pracę nie podlega bowiem kierownictwu pracodawcy, a jedynie opiera się o jego życzenia i wskazówki. Ponadto w odróżnieniu od standardowego etatu, wykonanie dzieła nie przebiega w miejscu wskazanym przez zamawiającego. Można zatem pracować nad zleceniem w parku lub domu. W przeciwieństwie do pracy na etacie, nikogo nie interesuje czas oraz pory w jakich wykonywane są zlecone w umowie o dzieło zadania. Z jednej strony jest to ogromna zaleta, gdyż zleceniobiorca pracuje w elastycznie i w dowolnie wybranym czasie, ale jednocześnie nie może liczyć na żadne nadgodziny lub dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nocnych. Jedynym ograniczeniem bywa tutaj termin oddania gotowej pracy. Jeżeli więc pracownik czuje się na siłach by po godzinach pracy etatowej dodatkowo zarabiać na zleconych zadaniach – nie ma żadnych przeciwskazań prawnych. Tak naprawdę wszystko zależy tutaj od pracodawcy i pracownika, którzy zawierają między sobą normalną umowę cywilnoprawną.
Warto zaznaczyć, że dzieła zaznaczonego w umowie, nie trzeba wykonywać własnoręcznie (chyba, że jest to wyraźnie odnotowane w jej treści). Całość lub część zlecenia można zlecić osobom trzecim. Przepisy nie regulują także sztywnej formuły takiej umowy. Umowa o pracę jest zawsze zawierana w postaci pisemnej, podczas gdy umowa cywilnoprawna może zostać zawarta również w formie ustnej. Mimo to zawsze warto jest spisać tekst ustaleń – unika się w ten sposób wszelkich niejasności, a ewentualne dowodzenie nieścisłości staje się znacznie prostsze i oczywiste. Kodeks cywilny jednak nie przewiduje jednak takiej samej ochrony umów o dzieło jak kodeks pracy. Nie ma tutaj mowy odprawach, urlopach macierzyńskich czy chorobowym. Przy jednoczesnym zawieraniu umowę o pracę i umowę o dzieło, każdy z tych dokumentów należy traktować oddzielnie i nie łączyć ich w znaczeniu prawnym. Z punktu widzenia paragrafów bowiem te umowy zostały podpisane z dwoma różnymi osobami – pracownikiem etatowym oraz zleceniobiorcą na zasadach cywilnoprawnych.
