Etyka zawodowa to pojęcie kojarzące się głównie z profesją lekarza czy policjanta. Rzadko kiedy stosowane jest za to w stosunku do księgowych. I zdecydowanie jest to błąd – w świecie rządzonym tak naprawdę finansami, to właśnie księgowi powinni na równi z innymi zawodami zaufania publicznego czuć w sobie potrzebę uczciwego i profesjonalnego wykonywania swojego zawodu. Być może w ich rękach nie leży zdrowie ludzi, ale ich zachowanie może bardzo poważnie wpływać na wiele ważnych aspektów życia pracowników firm, kontrahentów czy właścicieli przedsiębiorstw.
Od uczciwości księgowego zależy bardzo wiele – pomijając nawet sprawy stricte finansowe, bardzo często w grę wchodzi też dobre imię całej firmy lub morale pracowników. Od księgowych wymaga się przede wszystkim profesjonalizmu – i bynajmniej nie chodzi tutaj jedynie o biegłość w paragrafach. Etyka księgowego wymaga ciągłego szkolenia się w swoim fachu, gdyż od znajomości obowiązujących reguł i ustaw zależy zwykle cała jego praca. A na jego pracy opiera się często całe przedsiębiorstwo. Wszelkie rozliczenia, świadczenia i statystyki mogą być przyczyną wielkiego sukcesu firmy lub też przyczynić się do jej upadku – oto najważniejszy powód, dla którego osoba rzetelnego rachmistrza jest jedną z najważniejszych w firmie.
Etyka to oczywiście też konieczność zachowania uczciwości w sprawach ocierających się o przestępstwo. Księgowi sprawują pieczę i kontrolę nad najbardziej newralgicznym aspektem biznesu – pieniędzmi. Taka władza stawia ich często przed niebezpiecznymi pokusami, których efektem może być poważne śledztwo. Aspekty etyczne dotyczyć też mogą tak zwanej „kreatywnej księgowości”. Czasami działania dążące do ominięcia prawa – szczególnie podatkowego – nie są podyktowane prywatnymi intencjami samego księgowego, ale narzucone niejako z góry przez pracodawcę. Takie działania mogą być bardzo korzystne z punktu widzenia samych finansów, ale mogą spotkać się z negatywnym odbiorem społecznym i być przyczyną prywatnych rozterek moralnych osób zatrudnionych w księgowości. Spryt i dobra znajomość prawa u księgowego może przynieść pracodawcy bardzo wymierne korzyści związane z ulgami podatkowymi, kreatywnym omijaniem przepisów i uzyskiwaniem innych korzyści z pogranicza legalności. Czy jednak jest to prawidłowa postawa w stosunku do państwa i społeczeństwa? Tutaj do głosu dochodzić powinno sumienie i szerokie spojrzenie na obowiązki uczciwego obywatela i przedsiębiorcy.
Czy zatem potrzebny jest jakiś bardziej sprecyzowany kodeks etyki przeznaczony dla osób związanych z rachunkowością? Możliwe, że przydałaby się taka pozycja. Być może rozjaśniłaby wiele nieporozumień dotyczących trudnej do zdefiniowania granicy pomiędzy działaniami etycznymi i nieetycznymi oraz stała się podkładką pod wiele trudnych spraw, w których należy obiektywnie ocenić decyzje swoje oraz swoich przełożonych. Póki co, taki kodeks zależy jest jedynie od indywidualnej oceny swojej pracy i związanych z nią czynności oraz poczucia odpowiedzialności wobec społeczeństwa i organów państwowych.
