Każdy przedsiębiorca, niezależnie od rodzaju czy wielkości prowadzonej działalności, musi płacić podatek dochodowy. Udział obciążeń fiskalnych w kosztach spółki jest bardzo duży, stąd równie istotna jest optymalizacja podatkowa. Wybór najlepszej dla danego przedsiębiorstwa formy opodatkowania jest jednym z ważniejszych kroków przy prowadzeniu firmy. O ile wielkie instytucje zatrudniają w tym celu specjalistów, małe podmioty muszą same uporać się z doborem formy opodatkowania.
Mikroprzedsiębiorstwa mogą rozliczać się z Urzędem Skarbowym, korzystając z jednej z czterech form opodatkowania: ryczałtu ewidencjonowanego, karty podatkowej, podatku liniowego lub progresywnego. Czym różnią się poszczególne formy i na co zwrócić uwagę, decydując się na którąś z nich?
Zaletami karty podatkowej i ryczałtu ewidencjonowanego jest ich uproszczenie. To rozwiązanie dla tych, którzy nie lubią „papierkowej roboty”. Mniejsze obowiązki w zakresie prowadzenia dokumentacji dedykowane są jednak określonym rodzajom działalności – z karty podatkowej (czyli podatku w formie ustalonej stawki kwotowej, niezależnie od wysokości dochodu) mogą korzystać przedsiębiorcy prowadzący np. działalność usługowa lub wytwórczą. Określone usługi odpowiadają określonym w ustawie stawkom podatku. Te zależne są również od liczby zatrudnianych pracowników i miejsca prowadzenia działalności gospodarczej. Kolejna z uproszczonych form opodatkowania – ryczałt ewidencjonowany – polega na obliczaniu podatku na podstawie wykazanych przychodów – bez pomniejszania ich o koszty uzyskania. Stawki ryczałtu są zależne od rodzaju prowadzonej działalności.
Wybór opodatkowania na zasadach ogólnych (czyli podatku progresywnego lub liniowego) wiąże się z koniecznością prowadzenia przez przedsiębiorcę pełnej ewidencji księgowej. Należną kwotę podatku wylicza się w tym przypadku, mnożąc ustalony dochód (pomniejszony m.in. o ulgi podatkowe) według obowiązującej skali. Ta forma opłaca się szczególnie tym, którzy wykazują znaczne starty z lat ubiegłych, mają wysokie koszty prowadzenia działalności lub ponoszą inne wydatki, o które może zostać pomniejszona kwota podatku.
Złożoność form opodatkowania sprawia, że podjęcie decyzji o sposobie rozliczania z Urzędem Skarbowym nie należy do najłatwiejszych. Warto w tym celu wyodrębnić czynniki decyzyjne, którymi może kierować się przedsiębiorca, ustalając strategię podatkową. Co ważne, tylko podatek progresywny jest formą opodatkowania, na którą może zdecydować się każdy, pozostałe wiążą się z ograniczeniami. Jedną z pierwszych zmiennych, jaką powinno się tu rozważyć, jest liczba zatrudnionych pracowników. Jeśli w firmie pracuje więcej niż pięć osób, to nie można skorzystać z karty podatkowej. Zatem już na wstępie rozważań nasze pole możliwości zostanie zmniejszone o jedną z opcji płacenia podatku. Podobnie dzieje się, jeśli chodzi o wielkość sprzedaży. Jeśli obrót w poprzednim roku podatkowym wyniósł więcej niż 150 000 euro, przedsiębiorca nie może korzystać z ryczałtu ewidencjonowanego. Podobne ograniczenia w zakresie wyboru formy opodatkowania dotyczącą np. zakresu prowadzonej działalności. Pokazuje to, że ustalanie strategii podatkowej warto rozpocząć nie od rozważania możliwości, ale ograniczeń. Po co wyliczać korzyści płynące np. z karty podatkowej, jeśli okaże się, że nie możemy z tego rozwiązania w ogóle korzystać? Zanim zatem przedsiębiorca zacznie liczyć, szukać dodatkowych ulg czy innej klasyfikacji kosztów, powinien przeanalizować determinanty, które mogą całkowicie usunąć niektóre formy opodatkowania z pola jego rozważań.
