Jeśli zeznania podatkowe budzą wątpliwość, a urzędnicy podejrzewają podatnika o wykroczenie lub przestępstwo podatkowe, mogą przeprowadzić u niego kontrolę. W jej wyniku powinny zostać zebrane dowody świadczące o nieuczciwym postępowaniu podatnika wobec państwa. Jeśli urzędnicy zbiorą dowody na nie wywiązywanie się podatnika z obowiązku płacenia podatków, kolejnym krokiem jest postępowanie podatkowe. Odpowiedni organ dostarcza do podatnika zawiadomienie, co uruchamia całą procedurę.

Zwykle rozpoczyna się od postępowania dowodowego. Zebranie dowodów pozwala na to, aby postępowanie podatkowe było kontynuowane. Aby uzyskać odpowiednie dowody, urzędnicy przeglądają księgi rachunkowe, przesłuchują świadków. Podatnik, wobec którego toczy się postępowanie podatkowe, może uczestniczyć w każdym etapie jego prowadzenia. Bierze udział w sprawdzaniu ksiąg, dokumentów czy przesłuchiwaniu świadków. Może również wyznaczyć swojego pełnomocnika, którym będzie doświadczony doradca podatkowy. Taka osoba najlepiej porusza się w branży i potrafi umiejętnie wybrnąć z każdej sytuacji związanej z kontrolą uruchamiającą postępowanie podatkowe. Wszystkie czynności, jakie podczas postępowania podejmują pracownicy organu podatkowego, są ewidencjonowane. Postępowanie podatkowe jest dwuinstancyjne. Od decyzji organów pierwszej instancji można się odwołać. Tutaj znów przydatna jest wiedza doradcy podatkowego, który przygotuje odwołanie w odpowiedni sposób. Ponadto osoba taka występuje przed organami jako nasz pełnomocnik.

Sposobem na to, aby postępowanie podatkowe zostało przerwane na samym początku, jest złożenie przez podatnika korekty deklaracji. Warunkiem zakończenia postępowania na tym etapie jest terminowe dostarczenie dokumentów oraz obecność korekty nieprawidłowości, jakie wykazano podczas dokonywania kontroli. Jeśli podatnik dostarczy korektę deklaracji bez poruszania w niej owych nieprawidłowości, postępowanie podatkowe toczy się dalej. Jego zakończenie oznacza wydanie decyzji. Podatnik może się od niej odwołać. Jeśli tego nie zrobi, jest to decyzja ostateczna.

Warto wiedzieć, że podatnik może zażądać wykonania kopii aktu sprawy, jaka toczy się przeciwko niemu. Niestety, koszty związane z wykonaniem kopii ponosi sam podatnik. Fiskus może wszczynać postępowanie podatkowe przez pół roku od momentu dokonania kontroli. Istnieją jednak wyjątki od reguły i postępowanie może rozpocząć się nawet po upływie sześciu miesięcy od zakończenia kontroli.

Mimo, że kontrola i postępowanie podatkowe kojarzone są z przedsiębiorstwami, nie powinniśmy ich lekceważyć także jako osoby prywatne. Kontrola może pojawić się między innymi w naszym mieszkaniu. Jeśli jesteśmy zobowiązani płacić podatek od nieruchomości, urzędnicy mogą odwiedzić nas w mieszkaniu celem sprawdzenia chociażby jego powierzchni. Jeśli ich nie wpuścimy, może zostać nałożona na nas kara pieniężna. Warto też wiedzieć, że postępowanie podatkowe obejmuje zeznania świadków. Nie każdy jednak jest zobowiązany do ich złożenia. Takie prawo przysługuje m.in. małżonkom czy rodzicom.